Wat zijn de rechten en plichten van de ondernemingsraad (OR-leden)?

Als (nieuw) OR-lid is het belangrijk om goed te weten wat de rechten en plichten van de ondernemingsraad zijn. Gelukkig heeft de ondernemingsraad veel rechten en maar een paar plichten. In dit overzicht zetten wij de belangrijkste rechten en plichten voor OR-leden en daarmee verplichtingen voor de bestuurder/werkgever op een rijtje.

De rechten van de ondernemingsraad

Het recht op informatie (artikel 31 WOR)

• De ondernemingsraad heeft recht op alle informatie die voor de uitvoering van haar werk ‘redelijkerwijze’ nodig is, zoals:
  • financieel economische informatie
  • informatie over sociaal beleid

Het recht op overlegvergadering (artikel 23 en artikel 24 WOR)

• Op verzoek van de ondernemingsraad overlegvergadering met de bestuurder
  • minimaal 2 keer per jaar
  • bespreken algemene gang van zaken
  • mededelingen bestuurder over besluiten advies en instemming
  • afspraken besluitvorming met OR
  • OR en bestuurder kunnen beide agendapunten aandragen

Het adviesrecht (artikel 25 WOR)

• Bestuurder legt te nemen besluit tijdig schriftelijk voor met redenen besluit, gevolgen medewerkers en maatregelen
• Besluit over o.a.:
  • Overdracht/vestigen zeggenschap onderneming
  • Beëindiging/inkrimping/uitbreiding werkzaamheden Organisatiewijziging
  • Verhuizing onderneming
  • Belangrijke investeringen
  • Benoeming/ontslag bestuurder (art. 30)
• De OR mag adviseren (recht op minimaal een keer voorafgaand overleg bestuurder)
• Beroep mogelijk Ondernemingskamer

Het instemmingsrecht (artikel 27 WOR)

• Bestuurder legt te nemen besluit tijdig schriftelijk voor met redenen besluit, gevolgen medewerkers en maatregelen
• Besluit over o.a.:
  • Regeling pensioenverzekering (winstdeling, spaarregeling)
  • Arbeids-, rusttijden- of vakantieregeling
  • Beloning of functiewaarderingssysteem
  • Regeling arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim
  • Beleid aanstelling, ontslag of bevordering
  • Personeelsopleiding, beoordeling
  • Niet: hoogte beloning en duur van de arbeid
• De OR besluit met redenen (recht op minimaal een keer voorafgaand overleg bestuurder)
• Beroep mogelijk bij kantonrechter

Het initiatiefrecht (artikel 23 lid 4)

• Op initiatief van de OR-onderwerpen aan de orde stellen en met voorstellen komen
• Twee mogelijkheden:
  • tijdens de overlegvergadering, mag dan worden afgehandeld
  • buiten de overlegvergadering met schriftelijk voorstel dat wordt besproken in de overlegvergadering en waarop de bestuurder schriftelijk moet reageren
• Geen beroep mogelijk

Het recht op scholing (artikel 18 WOR)

• Het aantal scholingsdagen wordt door de ondernemer en de ondernemingsraad in gezamenlijk overleg vastgesteld.
• Recht op minimaal 5 dagen scholing
• Commissieleden hebben daarnaast recht op 3 dagen scholing
• De OR kan het scholingsrecht bij de kantonrechter afdwingen

Het recht om de kosten vergoed te krijgen (artikel 22 WOR) voor

• De vervulling van de taak van de OR en de commissies
• Het raadplegen van een deskundige (financieel, pensioen, juridisch, facilitator, mediation, et cetera)
• Het voeren van een procedure tegen de ondernemer
• Scholing

Het recht op faciliteiten

• De OR mag gebruik maken van de voorzieningen van de onderneming die redelijkerwijze nodig zijn zoals vergaderruimte, telefoon, computer, etc. (artikel 17 WOR)
• De OR heeft het recht om in werktijd met behoud van loon te vergaderen gedurende een gezamenlijk vast te stellen aantal uren per jaar, minimaal 60 uur per jaar (artikel 18 WOR)

De plichten van de ondernemingsraad

Geheimhoudingsplicht (artikel 20 WOR)

• De belangrijkste verplichting is de geheimhoudingsplicht van de ondernemingsraad (artikel 20 WOR). Dat houdt in dat de ondernemingsraad wat er in de overlegvergadering wordt besproken niet met de medewerkers mag bespreken. Officieel moet de bestuurder zeggen dat de OR geheim moet houden, soms moet de ondernemingsraad soms het vertrouwelijk karakter moet begrijpen. Overleg hierover met de bestuurder bij twijfel.

Stimulerende taken (zorgtaken, artikel 28 WOR)

• Naleving van in de onderneming geldende regels, voorschriften arbeidsvoorwaarden (o.a. arbeids- en rusttijden)
• Bevordering werkoverleg
• Waken tegen discriminatie en bevorderen gelijke behandeling
• Bevorderen zorg voor het milieu

Plicht om een reglement te maken en na te leven (artikel 8 WOR)

Tot zover het overzicht met rechten en plichten van de ondernemingsraad (OR-leden). Aan deze spelregels moet de bestuurder (ondernemer) zich dus ook houden.

Wil je meer weten over de toepassing van de WOR in de praktijk? Volg onze praktijkgerichte WOR-cursus.