De 5 Gouden tips voor samenwerken tussen ondernemingsraad en Raad van Toezicht of Raad van Commissarissen (OR)

De Raad van Toezicht (RvT) of Raad van Commissarissen (RvC) kan de beste vriend van de ondernemingsraad zijn. Maar daar moet je wel wat voor doen. Lees hier onze 5 Gouden tips voor de samenwerking tussen de ondernemingsraad en RvT of de RvC.

1) Zie de RvT of RvC als onderdeel van het krachtenveld
De RvT en RvC heeft als belangrijkste taak om toezicht te houden op de gang van zaken bij de onderneming. In zekere zin heeft de ondernemingsraad dezelfde taak. De RvT of RvC bestaat vaak uit ervaren rotten die toezicht houden op het bestuur van de onderneming en heeft vaak vrij veel invloed. Zo bespreken ze vaak de strategische koers van de onderneming, de financiën en treden ze op als het niet goed gaat. Zo kunnen ze de bestuurder aanspreken en zelfs van zijn functie ontheffen. Daarom is het belangrijk om de RvT of RvC te zien als onderdeel van het politiek krachtenveld waarin de ondernemingsraad actief is. Dus naast de achterban, de bestuurder en de vakbond.

2) Maak kennis en houdt contact
Soms wordt het contact met de RvT en RvC gezien als een jaarlijkse plichtpleging, vergelijkbaar met de aanwezigheid op de nieuwjaarsborrel. De ondernemingsraad laat dan kansen liggen. De RvT of RvC kan namelijk een uitstekende sparringpartner of zelfs bondgenoot zijn voor de ondernemingsraad. Als je de RvT of RvC wil kunnen inzetten, zal je moeten werken aan het contact. Ga op z’n minst even kennismaken en houd contact. Dat hoeft niet heel vaak te zijn. Soms is het handiger om af en toe bij te praten met de voorzitter van de RvT of RvC. De RvT of RvC zal het contact meer waarderen als de ondernemingsraad voor hen waarde toevoegt. Dus als de ondernemingsraad goed voorbereid is, op hetzelfde niveau kan meepraten en op objectieve wijze namens de medewerkers kan vertellen wat de belangrijkste aandachtspunten zijn. Als je goed contact hebt, is het makkelijker om de RvT of RvC te benaderen bij een probleem. Je wilt niet de vriend zijn die alleen belt als hij je nodig heeft.

3) Benut de grijze haren van de RvT of RvC
De gemiddelde RvT of RvC komt 5-10 keer per jaar bij elkaar. De wijze heren en dames hebben vaak nog andere functies. Vaak zijn het door de wol geverfde bestuurders die de ondernemingsraad op verschillende manieren kunnen helpen. Ten eerste als sparring partner die met de ondernemingsraad van gedachten wisselt over de strategie van de onderneming. De RvT of RvC heeft een frisse blik van buiten en kan op een creatieve manier omgaan met de uitdagingen van de onderneming. Ten tweede kan de RvT of RvC  bondgenoot zijn wanneer de ondernemingsraad onvoldoende vertrouwen heeft in (het beleid van) de bestuurder. De ondernemingsraad kan bij de RvT of RvC signalen afgeven uit de organisatie en de RvT of RvC aansporen om op bepaalde punten hun toezichthoudende functie scherper uit te voeren. De RvT of RvC kan ook bemiddelen wanneer de relatie met de bestuurder niet goed is en/of de ondernemingsraad structureel te weinig invloed kan uitoefenen op voorgenomen besluiten.

4) Ga de bestuurder hierbij niet op de tenen staan
Het contact tussen ondernemingsraad en RvT of RvC ligt voor de bestuurder vaak gevoelig. De RvT of RvC is feitelijk ´de baas´ van de bestuurder. Daarom is de bestuurder op zijn minst benieuwd naar wat er wordt besproken. Soms probeert de bestuurder het contact zelfs tegen te houden. Alhoewel de RvT of RvC als een nuttig pressiemiddel kan worden gebruikt in uiterste gevallen, moet de ondernemingsraad prudent met de RvT of RvC omgaan. Een goed uitgangspunt kan zijn dat de ondernemingsraad alles wat hij met de RvT of RvC bespreekt al eens met de bestuurder heeft besproken. Ook als het gaat over zorgen over zijn functioneren. Dat voorkomt verrassingen voor de bestuurder.

5) Maak gebruik van het recht van aanbeveling
De ondernemingsraad heeft een versterkt recht van aanbeveling bij de benoeming van nieuwe commissarissen. Dit houdt in dat de ondernemingsraad een derde van het aantal commissarissen voor mag dragen en daarmee de samenstelling van de RvC mede kan bepalen. Dit vinden niet alle Raden van Commissarissen even leuk. Zorg daarom dat je in het contact met de RvC rekening houdt met eventuele gevoeligheden. De ondernemingsraad is overigens niet verplicht om een RvC lid voor te dragen, het is een recht. De ondernemingsraad kan het ook aan de RvC overlaten. Toch kan het interessant zijn om, als het zover is, eens zelf te bedenken of de OR een goede kandidaat zou weten.