Ondernemingsraad (OR) - Wanneer van informatie- naar adviesrecht?

Wanneer gaat het informatierecht over in adviesrecht?

Veel bestuurders vinden het informeren van de ondernemingsraad prettiger dan om advies of instemming te vragen. Met de beste bedoelingen vertellen bestuurder keurig op hoofdlijnen wat er speelt en waar ze mee bezig zijn. Soms geven bestuurders wel eens zoveel informatie dat de OR door de bomen het bos niet meer ziet. Helemaal als de OR ook nog wordt betrokken in allerhande werkgroepen en denktanks.

Als de bestuurder het proces netjes zou volgen, komt de bestuurder bij bepaalde onderwerpen aansluitend met een schriftelijk advies- of instemmingsverzoek dat aan de voorwaarden van artikel 25 en 27 WOR voldoet. Deze stap wordt door bestuurders regelmatig niet meer gemaakt. De bestuurder denkt dat hij de OR voortdurend op de hoogte heeft gehouden of zelfs te hebben betrokken in de besluitvorming. Waarom dan nu dan nog een adviesaanvraag? Geen rare gedachte. Zeker niet van een bestuurder die de Wet op de ondernemingsraden zelf ook niet zo heel goed kent.

Als de ondernemingsraad tijdens de overlegvergadering of in een werkgroep meepraat over voorgenomen besluiten kan ook makkelijk de indruk ontstaan dat zij hun zegje gedaan hebben. Het is een dunne lijn van informatierecht naar adviesrecht, maar juridisch een grote stap. Pas nadat een onderwerp in de advies- of instemmingsfase komt, kan de OR zijn rechten uitoefenen.

Natuurlijk hoort de bestuurder dit allemaal te weten. Maar het is ook aan de ondernemingsraad om duidelijk te zijn. Tijdens de overlegvergadering betekent dat, dat de OR niet alleen inhoudelijk meepraat, maar ook hun verdere rol in het besluitvormingsproces nadrukkelijk agendeert. De ondernemingsraad kan vragen wanneer de bestuurder klaar is om zijn voorgenomen besluit voor te leggen in een advies- of instemmingsaanvraag.

Hetzelfde geldt voor deelname aan werkgroepen en denktanks. Maak hier ook duidelijk aan de bestuurder én de werkgroep dat de ondernemingsraad in de informatiefase best wil meepraten, brainstormen, etc. maar dat de ondernemingsraad graag (formeel) adviseert zodra het voorgenomen besluit concreet bij de bestuurder voorligt. Wat door een OR-lid in dergelijke bijeenkomsten wordt gezegd, moet niet gezien worden als de mening van de ondernemingsraad. Om aan de veilige kant te blijven, kan de OR ook vooraf meedelen namens de OR alleen als toehoorder aan werkgroepen deel te nemen.

Soms zal dit leiden tot irritatie bij de bestuurder omdat hij dit onnodig formeel vindt. Zeker in kleinere en plattere organisaties lijkt dit soms ook zo omdat het contact vaak informeel en persoonlijk is. Dat is ook de reden waarom ook ondernemingsraden hier zelf niet scherp op zijn. De OR laat daardoor soms wel kansen liggen voor de medewerkers.