De 5 Gouden tips voor de OR en pilots

Grote top down veranderingstrajecten slagen vaak niet omdat het draagvlak bij medewerkers ontbreekt. Steeds meer organisaties kiezen er daarom voor om samen met de medewerkers kleinere veranderingen door te voeren. Niet in één keer maar in stapjes. Eerst wat uitproberen met een pilot, eerst nog wat bijschaven en dan pas invoeren. Maar wat is hierbij de rol van de ondernemingsraad? Hoe kan de ondernemingsraad wezenlijke invloed hebben op de besluitvoering bij pilots?

Let op bij buzz words zoals LEAN, agile werken en organisch veranderen

Deze manieren van veranderen gebruiken de trial en error-methode; eerst wat uitproberen en dan pas invoeren. Sommige bestuurders zien door deze methoden geen rol meer voor de medezeggenschap. De verandering wordt toch al samen met de medewerkers voorbereid en uitgevoerd? Waarom moet dan apart de OR nog betrokken worden? Nou, omdat de OR wettelijk dit recht heeft en de OR vaak een goede bijdrage kan leveren.

Houd je vast aan ‘wezenlijke invloed’

Als een pilot slaagt, is het besluit snel genomen. De ruimte om dan nog een alternatief voor te stellen of tegen het besluit te zijn is vaak zeer beperkt. Verder zijn er soms al systemen aangepast, mensen ingehuurd, software aangekocht en zijn taken van medewerkers gewijzigd. Kortom, de ondernemingsraad heeft feitelijk geen ‘wezenlijke invloed’ meer op het uiteindelijke besluit. Houd je daarom vast aan artikel 25 lid 2 van de WOR: ‘Het advies moet op een zodanig tijdstip worden gevraagd dat het van wezenlijke invloed kan zijn op het besluit’. Als dat niet zo is, moet de bestuurder het anders aanpakken.

Trek tijdig aan de bel bij pilots

Het werken met pilots kan goed werken. Medewerkers kunnen er baat bij hebben om eerst kleinschalig iets uit te proberen en te leren van fouten. Het punt is alleen dat bij pilots niet automatisch een lampje gaat branden bij de bestuurder. De bestuurder is soms oprecht in de veronderstelling dat de ondernemingsraad pas om advies of instemming hoeft te worden gevraagd als de pilot slaagt en hij het voornemen heeft om daadwerkelijk een besluit te nemen. Verder denkt de bestuurder soms dat hij de ondernemingsraad niet om advies of instemming hoeft te vragen als het besluit ‘omkeerbaar’ is, d.w.z. nog teruggedraaid kan worden. Ook dat is niet juist, blijkt uit de jurisprudentie. Laat daarom tijdig aan de bestuurder weten dat de ondernemingsraad bevoegd is. Maak afspraken over de manier waarop de ondernemingsraad betrokken gaat worden bij het besluitvormingsproces. Voorkomen is beter kan genezen.

Leg uit dat pilots ongeacht de uitkomst een voorgenomen besluit kunnen zijn

Pilots kunnen op zichzelf al advies of instemmingsgerechtigd zijn als de pilots “geruime tijd gevolgen zullen hebben, of kunnen hebben voor een aanzienlijke groep (kwetsbare) werknemers en de pilots dus een impact zullen hebben (…) vanwege de veranderingen voor deze werknemers”, aldus de kantonrechter in de Veolia-zaak uit 2011. Door het enkele feit dat de pilot zelf al gevolgen heeft voor de medewerkers is de pilot dus advies- of instemmingsgerechtigd. Ook al leidt de pilot niet tot een voorgenomen besluit.

Draai het om: waarom zou je de OR niet betrekken bij een pilot?

Het past in de geest van de WOR om als OR juist in de pilotfase betrokken te worden. Het is immers ‘tijdig’, de ondernemingsraad heeft ‘wezenlijke invloed’ en de medewerkers worden betrokken. Verder kan de ondernemingsraad met ideeën komen om de pilot te verbeteren. Als de ondernemingsraad in een vroeg stadium betrokken wordt en daarnaast invloed krijgt op de evaluatie(criteria) is de kans groter dat de ondernemingsraad te zijner tijd positief zal adviseren. Vraag de bestuurder daarom naar argumenten om de ondernemingsraad niét te betrekken. De aanval is de beste verdediging.

Wil je weten hoe Schateiland je kan helpen bij het omgaan met pilots en invloed van de ondernemingsraad? Bel ons op 06 30 95 86 61 of mail ons op info@schateiland.com. Wij helpen je graag op weg.