Effectief communiceren bij een conflict met de bestuurder – Communiceren als een beest – Deel 17

Wat doe je bij een conflict met de bestuurder? Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom de emoties kunnen oplopen in gesprekken tussen de ondernemingsraad en de bestuurder. De belangen lijken vaak tegengesteld: wat krijgt voorrang; het bedrijf of de medewerkers? Beide partijen kunnen zich ongemakkelijk voelen omdat ze als OR-lid en bestuurder een rol aannemen die ze niet dagelijks hebben: in plaats van baas en medewerker hebben ze ineens een ‘gelijkwaardige’ positie.

Verder wordt de communicatie beïnvloed door de vooroordelen in het hoofd van beide partijen. Zo weet de OR niet zeker of de bestuurder wel alle informatie deelt en gaat de bestuurder er snel van uit dat de OR wel zal vertragen.

Een goede structuur in de vergaderingen helpt om alle onderwerpen op een rustige manier te kunnen bespreken. Toch kennen we veel voorbeelden van overleggen die niet lekker lopen door de opstelling van de bestuurder of bepaalde OR-leden. Het is belangrijk om te weten dat het zowel OR-leden als bestuurder niet lukt om hun communicatiestijl aan te passen als ze eenmaal geërgerd zijn. Emoties activeren een dieperliggend hersendeel, de amygdala, waardoor het niet meer lukt om rationeel te reageren. Dus dat moet je op zo’n moment ook maar niet van de kemphanen verwachten.

Als een gesprek tussen bestuurder en OR wat ontspoort, is het belangrijk dat iemand ingrijpt om beide partijen weer ‘normaal’ te laten communiceren. Dat kan een OR-lid zijn dat zich niet snel laat meeslepen door emoties. Het is wel handig als diegene herkent hoe emoties eruitzien bij de verschillende dieren.

Over het algemeen kun je zeggen dat de stellende dieren ‘vechtgedrag’ laten zien als ze zich door hun emoties laten leiden. De kippige bestuurder gaat pikken. Hij kijkt fel uit zijn ogen, verheft zijn stem en valt je persoonlijk aan: ‘Noemen jullie dit een advies? Ik vind het eerder een steek in mijn rug.’ De haan krijgt eerder iets autoritairs. Hij begint nadrukkelijker te praten en herhaalt zijn argumenten nog eens met klem: ‘Nogmaals. We doen dit niet. Het is te duur.’ De spanning in het gesprek loopt hier verder door op.

Het emotionele gedrag van de vragende dieren is moeilijker te herkennen. Het ziet eruit als ‘vluchtgedrag’. Het schaap geeft iets toe wat hij niet wil. Hij kijkt somber uit zijn ogen en verzucht iets als: ‘Prima hoor, dan laat ik HR wel weer een nieuw plan maken’. De uil trekt zich terug en zegt niks meer. Als er nog iets uit zijn mond komt is het vaak iets cynisch: ‘Lang leve de medezeggenschap’.

De enige manier om weer normaal in gesprek te komen met geëmotioneerde dieren is door ze een beetje ruimte te geven om stoom af te blazen. Dat doe je door te luisteren en niet door te argumenteren. Zeker voor de kip en de haan is dat nogal een opgave omdat ze bij druk de neiging hebben om als eerste reactie in de ‘tegenaanval’ te gaan. Bovendien kunnen ze niet zo goed tegen stilte. Je zou kunnen zeggen dat uilen en schapen bij moeilijk gesprekken in het voordeel zijn omdat hun stijl de emoties niet verder op laat laaien. Kom je er niet uit, dan kan je beter even een pauze inlassen. Een andere manier om een conflict met de bestuurder op te lossen lees je in onze volgende en laatste communicatieblog voor de OR.