De 5 Gouden tips voor de ondernemingsraad (OR) bij fusies en overnames

Door de Coronacrisis zouden fusies en overnames weer in zicht kunnen zijn.. Fusies en overnames zorgen voor een geheimzinnige sfeer, codenamen, onverwachte wendingen en onduidelijkheid voor de medewerkers. De ondernemingsraad heeft adviesrecht maar hoe gebruik je dat? Lees hier onze tips.

1. Geheimhouding is geen excuus om de OR laat te betrekken

Omdat fusies en overnames zich vaak onder tijdsdruk in directiekamers afspelen, wordt de ondernemingsraad wel eens te laat of zelfs helemaal niet betrokken. Daardoor heeft de ondernemingsraad onvoldoende gelegenheid om wezenlijke invloed uit te oefenen. De bestuurder zegt soms geen informatie te mogen geven omdat hij gebonden is aan geheimhouding in een intentieverklaring. De bestuurder mag zich hier niet achter verschuilen; hij blijft verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn WOR-verplichtingen zoals het verstrekken van informatie en het vragen van advies. De bestuurder kan een uitzondering voor het delen van informatie met de OR opnemen in de intentieverklaring. Dat zou geen punt moeten zijn omdat de OR ook geheim moet houden volgens artikel 20 WOR. Om de bestuurder of de andere partij ter wille te zijn, kan de OR aanbieden om -eigenlijk ten overvloede- een non disclosure agreement te tekenen. Vergeet daarbij niet af te spreken tot wanneer de geheimhouding geldt.

2. Richt je op de personele gevolgen op de langere termijn

Verlies je niet teveel in de details van de vaak uitvoerige documentatie. Richt je bij een aanvraag vooral op de gevolgen in de toekomst. Wat zijn de plannen van de verkrijgende partij na de overname of fusie? Wordt het bedrijf opgeslokt, in stukjes geknipt of kan het door als zelfstandig onderdeel in de nieuwe organisatie? Wat betekent dat voor de (arbeidsrechtelijke) positie en het werkplezier van de medewerkers? Hoe wil de verkrijgende partij de soms prijzige fusie of overname terug gaan verdienen? Wat zijn hiervoor de businessplannen? Tot slot nog een belangrijke vraag: wat vindt de OR van de keuze van deze partij? Zijn er ook andere partijen waar de ondernemingsraad meer heil in ziet? Zorg dat je je van deze onderwerpen een goed beeld kunt vormen. Dat kan door bijvoorbeeld ook te overleggen met de Raad van Commissarissen, de Raad van Toezicht, het bestuur of de medezeggenschap van de fusie- of overnamepartner.

3. Maak harmonisatie van arbeidsvoorwaarden onderdeel van de adviesprocedure

De ondernemingsraad heeft vaak beperkte invloed op de keuze om wel of niet over te nemen of overgenomen te worden. Bij de wijziging van de arbeidsvoorwaarden staat de ondernemingsraad door het instemmingsrecht steviger. Een belangrijke vraag aan het begin van de procedure is daarom: gaat de koper de arbeidsvoorwaarden harmoniseren? Dat hoeft niet, maar dat gebeurt (op termijn) vaak wel. Zo ja, probeer dan om de arbeidsvoorwaarden onderdeel van de gesprekken te maken. Leg alvast de arbeidsvoorwaardenpakketten naast elkaar en maak een inschatting van de overeenkomsten en verschillen. Probeer niet te veel in te zoomen op individuele regelingen maar houd het totaalplaatje in beeld; in hoeverre gaat de medewerker er grosso modo op vooruit of op achteruit. Neem de pijnpunten mee in de adviesprocedure.

4. Waarborg ook de toekomst van de medezeggenschap

Hoe is de medezeggenschap geregeld bij de andere onderneming? Hoe ziet de ondernemer de rol en de plaats van de medezeggenschap? Een fusie of overname mag niet leiden tot verlies van medezeggenschap. Bespreek tijdig hoe de medezeggenschap samen zal gaan. Hierover kun je als OR ook vertrouwelijk overleggen met de andere ondernemingsraad of ondernemingsraden. Het is ook in het belang van de bestuurder om na de fusie of overname een goed functionerende medezeggenschap als gesprekspartner te hebben. Na de fusie of overname moeten er vaak nog veel belangrijke besluiten worden genomen over bijvoorbeeld de inrichting van de organisatie of over harmonisering van arbeidsvoorwaarden.

5. Vraag inzage in de intentieverklaring en de koopdocumenten

Partijen bij een fusie of overname maken vaak afspraken over allerlei mogelijke obstakels in het proces. Ook over de ondernemingsraad worden afspraken gemaakt in een zogenaamd signing protocol. Zo kan er bijvoorbeeld worden afgesproken dat bij een positief advies met voorwaarden of bij een negatief advies opnieuw in overleg moet worden getreden met de ondernemingsraad waarna het besluit zal worden genomen. Soms wordt er een (voorlopige) koopovereenkomst gesloten onder de opschortende voorwaarde dat het adviestraject met de OR succesvol is verlopen. Maar het kan ook anders. Er zijn voorbeelden waarin vooral wordt afgesproken dat de fusie of overname gewoon doorgaat als de ondernemingsraad negatief zou adviseren zoals in de zaak Uniface. Dit mag volgens de Ondernemingskamer niet zo worden afgesproken omdat de ondernemingsraad door deze afspraak geen wezenlijke invloed meer heeft. Vraag dus de intentieverklaring, signing agreement en de (concept)koopdocumenten op. Je kunt het maar beter op tijd weten als je buitenspel wordt gezet.

Wil je weten hoe Schateiland jouw ondernemingsraad kan helpen bij een (aanstaande) fusie of overname? Bekijk onze OR-training Samenwerken aan een fusie of overname. Bel ons op 06 30 95 86 61 of mail ons op info@schateiland.com.